In 2019 publiceerde De Standaard over de "betonwoede" in Vlaanderen. Om de boodschap kracht bij te zetten, was er nood aan kaartmateriaal die de inname van percelen voor bebouwing in kaart brengt, tussen 1975 en 2015.
Het basismateriaal van de kaarten komt van de Global Human Settlement Layer die door het onderzoekscentrum van de Europese Commissie werd afgeleid van satellietbeelden uit verschillende periodes. Die toont de ruimte die is ingenomen door bebouwing, in pixels van 30x30 meter. Een beeld in pixels is moeilijk leesbaar naarmate je meer inzoomt. Daarom vertaalden we de pixels naar percelen, op basis van een analyse van bebouwde kadastrale percelen.
Omdat het basismateriaal slechts op 30x30 meter nauwkeurig is, werd een model opgemaakt om de data te matchen met de afbakening van de percelen. Bijvoorbeeld alleenstaande gebouwen vallen in de basisdata soms weg, omdat de resolutie niet fijn genoeg is om ze te detecteren. Ook wijken die in het groen liggen, met veel bomen, werden door de satellieten niet altijd als ‘bebouwd’ gedetecteerd. Die wijken werden toegevoegd op basis van nabuurschap. Als de gebouwen vlakbij in een bepaalde periode zijn gebouwd, gaat het model ervan uit dat het perceel waarvan we het bouwjaar niet kenden, in dezelfde periode is bebouwd. Doorgaans zijn die wijken in één bepaalde periode aangesneden en opgebouwd. Maar ook daar zal een foutenmarge in zitten.
De kaart toon het bredere plaatje en maakt deze toegankelijk en behapbaar voor een breed publiek: hoe verkavelingen, linten, stadsranden en afgelegen gebieden werden volgebouwd. Voor deze oefening is het exacte bouwjaar van elk individueel gebouw minder relevant. De kaarten werden door De Standaard verspreid in een webplatform dat deel uitmaakte van een artikelenreeks over de Vlaamse ‘Betonwoede’ uit 2019.
De dataset is beschikbaar op aanvraag.
In opdracht van: VITO - in samenwerking met De Standaard
2019