DEA

De Dynamische EnergieAtlas ondersteunt in het oplossen van ruimtelijke vraagstukken in het energiesysteem. De DEA ondersteunt kartering, monitoring, trend- en scenarioanalyse in een zoektocht naar (nieuwe) geschikte locaties voor energieproductie, rekening houdend met de energievraag en met beperkingen en zorgen op het gebied van technologie, ruimtelijke ordening, landgebruik en milieu.

Het DEA-model

De DEA is intern ontwikkelde software gebaseerd op onderliggende ruimtelijke modellen die de energievraag en het energiepotentieel in kaart brengen en modelleren.

Het model is gebaseerd op een generieke formule die een ruimtelijk patroon combineert met een energiefactor.

De energiefactor kwantificeert de hoeveelheid energie die op een specifieke locatie wordt verbruikt of geproduceerd. Voor een windturbine bijvoorbeeld, verwijst dit naar de capaciteit van de turbine die in combinatie met windsnelheidskaarten toelaat de hoeveelheid energie te bepalen die in een jaar of zelfs per uur geproduceerd wordt.

Om de ruimtelijke patronen te produceren is de Dynamische Energieatlas uitgerust met een reeks ruimtelijke algoritmen. Een dergelijk algoritme is bedoeld om gebieden af te bakenen waar een specifieke technologie, zoals bijvoorbeeld grootschalige windturbines, kan worden geïnstalleerd. Het stelt de gebruiker in staat om twee stapels kaartlagen in te voeren en samen te stellen, één die de positieve ruimtelijke criteria weergeeft die de plaatsing van de technologie vergemakkelijken, en een tweede die de negatieve ruimtelijke criteria weergeeft die de plaatsing verbieden. De criteria zijn een selectie van fysieke, milieu-, ruimtelijke ordenings- of wetgevingskenmerken van het studiegebied, elk beschikbaar als een GIS-kaartlaag. 

Er zijn meerdere algoritmen beschikbaar die passen bij meerdere technologietypes en meerdere actoren in de energievraag. Meer geavanceerde analyse-instrumenten omvatten zelfs optimaliseringsalgoritmen, waaronder kosten-batenberekeningen.

Ten slotte resulteert het model in kaarten van de energievraag en de (potentiële) productie, die kunnen worden geraadpleegd en geëxporteerd voor individuele actoren of technologieën, maar ook voor groepen actoren en technologieën. De kaarten hebben een hoog detailniveau, tot 1 m resolutie, afhankelijk van de grootte van het studiegebied. Aggregaties zijn mogelijk op elk gewenst administratief of ander ruimtelijk niveau. Op de rasterkaarten kunnen verschillende soorten ruimtelijke filters worden toegepast om "hot spots" van de energievraag of -productie te karteren, die anders verloren gaan in het detail van de rasterweergave.

Waarom DEA gebruiken?

De Dynamische Energieatlas wordt onder meer gebruikt om

  • de huidige energievraag en hernieuwbare energieproductie in de regio en ook de evolutie ervan in de tijd te monitoren
  • het onbenutte potentieel voor hernieuwbare energie op basis van wind, zon, biomassa, geothermische energie en waterkracht te beoordelen en de vooruitgang te volgen met betrekking tot gemeentelijke, provinciale en regionale klimaatplannen in overeenstemming met de klimaat- en energiedoelstellingen van de EU en de doelstellingen van het Burgemeestersconvenant;
  • het potentieel voor warmte-uitwisseling en warmtenetten beoordelen overeenkomstig artikel 14 van EU-richtlijn 2012/27/EG betreffende energie-efficiëntie;
  • beleid te ontwerpen en uit te voeren dat gericht is op de ontwikkeling en exploitatie van energielandschappen, met inachtneming van ruimtelijke ordening en milieubeperkingen;
  • regionale en provinciale wetgevingskaders met betrekking tot windenergie vast te stellen en uit te voeren.

Voor elke vorm van energie, hetzij elektriciteit, warmte of brandstoffen, produceert de DEA kaarten van de vraag per (sub)sector en de productie per (sub)technologie op het niveau van cellen in het raster alsook op door de gebruiker geselecteerde ruimtelijke entiteiten die een veelvoud zijn van de cellen. De DEA produceert ook tabellen van totalen, per technologie, per industrie, per cel of groep cellen, ...

De DEA is een belangrijk beslissingsondersteunend systeem voor overheden, producenten, distributeurs en (groot)consumenten van energie. De DEA geeft een beter inzicht in lopende en toekomstige transities en anticipeert en beoordeelt effecten op hun rol in het systeem. Dit is zeker het geval bij de beoordeling van het potentieel van nieuwe locaties voor de productie van duurzame energie.

Wij zetten DEA in als product en als dienst. Partijen met een repeterende vraag en de wens om de terugkerende analyses zelf uit te voeren, kunnen DEA als product inzetten, begeleid door een training op maat. Partijen met een vraag naar verkennende en onderzoeksgerichte analyses en scenario's kunnen DEA gebruiken als inputmodel in het kader van een dienstverlening van VITO.